عرضه پنج اثر کتابخانه ملی درباره علوم آرشیوی در نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرگزاری مهر، فاطمه صدر سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد وکتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران گفت: عناوین و موضوعات کتاب‌های عرضه شده از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به عنوان یک مجموعه بزرگ و فعال فرهنگی در نمایشگاه کتاب، شامل موضوعاتی چون سازماندهی اطلاعات، آرشیوداری، تاریخ شفاهی، منابع مرجع، فهرستگان، حفاظت و نگهداری، مرجع‌نگاری، مدیریت کتابخانه‌ها، کتابداری، فهرست نسخ خطی، سرگذشت‌نامه‌ها، ایران‌شناسی، فهرست آثار هنری، استانداردها و رهنمودها، دانشنامه‌ها و فرهنگ‌ها و مطبوعات می‌شود.

وی ادامه داد: انتشارات این سازمان، با ۶۷ عنوان کتاب چاپ اول و چاپ‌های دوم و سوم در سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کرده است. در مجموع، تعداد آثار منتشرشده سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سال گذشته، ۲۴ عنوان کتاب بوده است.

سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره ۵ عنوان کتاب تازه منتشر شده انتشارات این سازمان گفت: «مجموعه برچسب برای توصیف آرشیو کدگذاری شده؛ ویراست 3 (EAD3)» ترجمه محمد ایرانشاهی، انتشار کتاب «استاندارد فراداده‌ای ِ EAD» است که در دفتر توسعه استانداردهای کتابخانه کنگره برای آرشیویست‌های آمریکا تهیه شده است. این استاندارد در ذخیره و پردازش و بازیابی و اشاعه اطلاعات آرشیوی به‌صورت ماشینی کاربرد دارد و روشی برای انتقال اطلاعات توصیفات آرشیوی در سطح بین‌المللی، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته است.

وی ادامه داد: کتاب «رده‌بندی ده‌دهی دیوئی: اسلام، ویراست ششم» تحقیق و تألیف مرحوم احمد طاهری عراقی با ویرایش طاهره یعقوب‌پور نرگسی، انجام شده است. ازآنجاکه در رده‌بندی دیوئی به مباحث و مسائل خاص فرهنگ ملل دیگر به‌خصوص شرق توجه چندانی نشده است، کشورهای دیگر به‌مقتضای تاریخ، ادب و فرهنگ خود به اعمال تغییراتی در آن نیاز پیدا کرده‌اند. در ایران نیز برای به کار بردن رده‌بندی دیوئی، اعمال تغییراتی در قسمت‌های دین اسلام، زبان و ادبیات ایرانی، تاریخ و جغرافیای ایران و نیز تهیه رده‌بندی مناسب کتاب‌های موجود، اجتناب‌ناپذیر بود؛ بنابراین مرحوم احمد طاهری‌عراقی، پس از پژوهش‌ها و مطالعات بسیار، رده‌بندی حوزه دین اسلام را گسترش داد و این کتاب را تدوین کرد.

فاطمه صدر با اشاره به انتشار هفتاد و نهمین جلد از مجموعه کتاب‌های فهرست نسخ خطی گفت: هفتاد و نهمین جلد از مجموعه کتاب‌های فهرست نسخ خطی تألیف ناهید باقری خرمدشتی به جامعه علاقه‌مند به پژوهش و نسخ خطی عرضه شده است. در این فهرست، ۳۰۰ جلد نسخه خطی فارسی و عربی شامل ۳۸۰ عنوان از گنجینه نسخه‌های خطی کتابخانه ملّی ایران معرفی شده است. در تهیه این فهرست، از قواعد استاندارد فهرست‌نویسی برای یکدست‌سازی اطلاعات نسخه‌های خطی استفاده شده و این اطلاعات در دو بخش کتابشناسی و نسخه‌شناسی نیز ارائه شده است.

وی در ادامه به انتشار و عرضه کتاب تخصصی در حوزه آرشیو سازی منابع اطلاعاتی در نمایشگاه کتاب اشاره کرد و گفت: «دستنامه کاربردی مدیریت منابع دیجیتال‌زاد» نوشته مهدی علیپور حافظی و علیرضا انتهایی است. در این کتاب با بهره‌گیری از مدل جامع و مرجع، گام‌های مدیریت و آرشیوسازی منابع اطلاعاتی دیجیتال‌زاد، از دریافت تا ارائه خدمات معرفی شده است و تلاش بر این بوده تا در هر مرحله، اقدامات لازم به‌شکل کاربردی توضیح داده شود و نرم‌افزارهای مناسب و شیوه استفاده از آنها نیز معرفی شود. در انتخاب و معرفی نرم‌افزارها تلاش شد تا نرم‌افزارهای کدمنبع باز و یا رایگان معرفی و امکان دسترسی به آنها برای همگان نیز فراهم شود.

فاطمه صدر اظهار داشت: «شیوه‌نامه دانشنامة مدیریت اسناد» به‌انضمام مدخل‌های پیشنهادی و راهنمای نویسندگان و ویراستاران توسط غلامرضا عزیزی تألیف شده است. وجود اطلاعات جامع، مبتنی بر یافته‌های علمی پیرامون مدیریت اسناد و سوابق و مدارک برای کاربران، مدیران اسناد، متخصصان امور اداری و متخصصان «فاوا» (فناوری اطلاعات و ارتباطات) بسیار ضروری است. با وجود شکوفایی دانشنامه‌نویسی بعد از انقلاب اسلامی، کمبود دانشنامه مدیریت اسناد در فضای فرهنگی کشور به‌خوبی حس می‌شد و کتاب حاضر مقدمه‌ای برای پاسخ به این نیاز علمی است.

سرپرست معاونت پژوهش و منابع دیجیتال در پاسخ به این سوال که حضور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پس از ۲ سال وقفه در برگزاری نمایشگاه کتاب را چگونه ارزیابی می‌کند، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان سازمان مادر در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی و علوم آرشیوی وظایف مهمّی در سطح ملّی و بین‌المللی بر عهده دارد و لذا انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز چون گذشته با ارائه آثار تخصصی، پیشگام نشر در حوزه‌های مربوطه است و تلاش دارد با تدوین، ارائه و معرفی آثار بروز و مفید، گامی مؤثر در راستای اهداف علمی و فرهنگی جامعه فرهیخته، کتابخوان و اندیشمند ایران اسلامی بردارد.

وی درباره عناوین کتاب‌های حوزه تاریخ شفاهی و آثار پژوهشی عرضه شده در این دوره از نمایشگاه یادآور شد: کتاب‌های «مروارید اندیشه: مصاحبه تاریخ شفاهی» با استاد اسماعیل سعادت، «شبگرد آسمان: زندگینامه احمد دالکی، پدر نجوم آماتوری ایران»، «سرود رهایی: مصاحبه تاریخ شفاهی با محمود حکیمی»، «راهنمای تاریخ شفاهی» ترجمه رضا مهاجر، «مسائل حقوقی مصاحبه‌های تاریخ شفاهی» نوشته پیمانه صالحی، «دستنامه تاریخ شفاهی» ترجمه فرحناز اسماعیل بیگی از کتاب‌های حوزه تاریخ شفاهی و آثار پژوهشی انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است.